Voorstel voor lange termijn koers havenontwikkelingen: Den Helder faciliteert windenergiemarkt

Het college van burgemeester en wethouders van Den Helder stelt de gemeenteraad voor om akkoord te gaan met de ambitie om een Noordoosthaven te ontwikkelen, de zogenaamde Groene stroomhaven. Dat doet zij om adequaat in te spelen op ontwikkelingen die zich op korte termijn zullen voordoen. Ter uitvoering daarvan stelt zij de raad voor om hiertoe een uitvoeringsconvenant af te sluiten tussen private partners, waaronder in elk geval Defensie/Koninklijke Marine en de Haven- en Scheepvaart Vereniging (HSV), de bestuurlijke partijen als de gemeenten Den Helder, Anna Paulowna, Wieringen en Texel, de provincie en overige maatschappelijke partners.
Tegelijkertijd wil het college in overleg met de HSV en Defensie/KM nog verder kijken naar tussenoplossingen voor de korte termijn om de bestaande offshore olie- en gasactiviteiten en Defensie/KM optimaal te accommoderen.
Tot slot wordt de raad aanbevolen verder over te gaan tot professionalisering van het havenbedrijf ter voorbereiding van de verzelfstandiging.

Het college van de gemeente Den Helder wil met de ontwikkeling van de haven aansluiten op het nationale beleid om in 2020 6.000 Megawatt windenergie op zee in bedrijf te hebben. De aankomende offshore windmarkt kan vanuit Den Helder gefaciliteerd worden. Voor de korte termijn moet daarom een aantal maatregelen getroffen worden om de windmarkt aan Den Helder te binden.
Met de keuze voor de aanleg van de Groene stroomhaven, op een unieke positie ten opzichte van het continentale plat, neemt Den Helder een grote uitdaging op zich. Deze lange termijn ontwikkeling wordt ingezet om ook toekomstige ambities van het rijk op het gebied van offshore energy waar te maken.
Realisatie van de Groene stroomhaven vraagt bestuurlijke regie en daadkracht van zowel raad en college, als van het bedrijfsleven. Aanleg van deze haven betekent een enorme impuls voor de werkgelegenheid in de Noordkop en biedt daarnaast mogelijkheden om naar een structurele verkeersoplossing te werken. De verplaatsing van de TESO veerhaven vormt een onderdeel van de ontwikkeling van de Noordoosthaven.
Het college is zich ervan bewust dat realisatie van de Groene stroomhaven een lange adem vergt. Financiën en landelijke wet- en regelgeving vragen om een uitermate goede samenwerking met publieke en private partners. Ook de natuur(compensatie) vraagt om een integrale aanpak.
Met bovengenoemde ontwikkelingen wil Den Helder dus de ambities van het rijk waarmaken. Het college realiseert zich dat uitbreiding alleen dan mogelijk is als alle relevante inbreidingsopties van de haven maximaal zijn benut. Tegelijkertijd wordt geanticipeerd op de natuur en natuurcompensatie.

Den Helder kiest in haar haven bewust voor specialisatie op de gebieden Defensie/KM, visserij en offshore energy (niche-markt). Naast de ontwikkeling van de haven voor de windmarkt, moet op dit moment ook de huidige olie- en gasmarkt optimaal ondersteund en gefaciliteerd blijven. Defensie/KM, als belangrijkste werkgever in Den Helder, wordt verder gefaciliteerd. Deze ontwikkeling moet passen binnen de specialisatie, met respect voor ieders positie.

Vijf sporen
Om bovenstaad doel te bereiken heeft het college sporen gedefinieërd waarop uitwerkingsprogramma’s kunnen worden gezet. De volgorde van deze vijf sporen duiden niet op een prioriteitstelling maar meer op het goed in beeld krijgen van wat echt relevant is.

1. Optimaal faciliteren huidige offshore olie- en gassector
Draagvlak is nodig voor de strategische keuze die wordt gemaakt. De HSV heeft haar zorg uitgesproken over het accommoderen van de vraag van de bestaande offshore bedrijven. Ook het college wil deze offshorebedrijven voldoende ontwikkelingsperspectief bieden en bespreekt met de HSV eventuele aanvullende maatregelen voor het huidige offshore bedrijfsleven.

2. Uitwerking Groene stroomhaven aan noordoostzijde van Den Helder
Het college is van mening dat de Noordoosthaven de enige oplossing is voor de lange termijn (2025). Alleen op deze locatie kunnen de vele hectares worden gerealiseerd die nodig zijn, wil Den Helder doorpakken in haar rol op de windenergiemarkt. Aangezien deze markt binnen de komende tien jaar wordt vergeven, moet de sector nu, met de noodzaak voor tussenoplossingen (zie spoor 3), worden geaccommodeerd.
Naast het defensiebelang positioneert Den Helder zich, vanuit economisch oogpunt, hiermee als een haven van nationaal belang als het gaat om de windenergiemarkt.
Met de Noordoosthaven komt tevens een oplossing voor de TESO (verkeersproblematiek) in zicht.

3. Ontwikkeling van korte termijn: driehoek Harssens-NIOZ-Regionaal Havengebonden Bedrijventerrein
Voor de korte termijn oplossing voor de windenergiemarkt, waarbij natte bedrijfsterreinen essentieel zijn, zijn naast de optie Harssens ook de alternatieve ontwikkellocaties Regionaal Havengebonden Bedrijventerrein (gemeente Anna Paulowna) en NIOZ (gemeente Texel) in beeld. Deze driehoek moet binnen afzienbare tijd en binnen verschillend niveau van uitwerking worden gerealiseerd. Een uitvoeringsconvenant moet zich richten op het dragelijker maken van de kosten, het delen van kennis en het verkrijgen van commitment van provincie en rijk.

4. Verzelfstandiging havenbedrijf
Het college is van mening dat een verzelfstandiging en professionalisering van de (gemeentelijke) havendienst naar een havenbedrijf onontbeerlijk is. Of dit ook mogelijk is en voldoet aan de kaders van het afstoten van gemeentelijke taken wordt momenteel nader onderzocht. Een verzelfstandiging moet aan een aantal voorwaarden voldoen, ook bezien in het licht van de gebiedsontwikkeling van de haven. Bij een eventuele verzelfstandiging gaan vooreerst alleen de beheertaken over naar het havenbedrijf.

5. Faciliteren Defensie/Koninklijke Marine
Den Helder blijft Defensie/KM, als grootste werkgever, faciliteren ten behoeve van zowel de stad (wonen) als de haven (werken).

Visieontwikkeling
In mei 2007 heeft de gemeenteraad de Strategische Visie 2020 vastgesteld. In deze visie is het kader voor de lange termijn verwoord: het vormgeven van Den Helder als centrumgemeente in de Kop van Noord-Holland. De economische versterking van de haven van Den Helder is binnen deze visie één van de drie benoemde doelen, naast het Stadshart en Willemsoord.

Voor de visieontwikkeling van de haven van Den Helder is in mei 2008 het rapport ‘Gaan voor Goud of voor behoud’ opgesteld waarin diverse lange termijnvarianten zijn beschreven. Op basis van deze visie wil het gemeentebestuur een duurzame groei van de haven, de zogenaamde ‘Groene stroomhaven’. De ‘Groene stroomhaven’ zet sterk in op offshore energy in het algemeen en windenergie in het bijzonder. Alle opties uit ‘Gaan voor Goud of behoud’ zijn inmiddels teruggebracht tot enkele varianten.
De raadsdiscussie kan zich zo beperken tot de nog wenselijke en haalbare gebiedsontwikkeling voor de korte en lang termijn.

In de commissie Stadsontwikkeling en –beheer van maandag 22 juni komt het raadsvoorstel aan de orde.

Bron: Gemeente Den Helder, 11-06-2009;