Zes ijzingwekkende maanden op zee!

Unieke fotoreportage over Portugese kabeljauwvisserij anno 1950

Een kabeljauw van kolossale afmetingen, een scheepskok met een kip als huisdier of een afbeelding van een nietig klein bootje dat danst op de overweldigende oceaan. Vanaf 4 juli kunnen bezoekers in het Maritiem Museum Rotterdam op de fototentoonstelling ‘Vissen naar het Verleden’ zien hoe de Britse-Australische journalist en avonturier Alan Villiers met een reeks sfeervolle en expressieve foto’s de Portugese kabeljauwvisserij anno 1950 voor onze ogen tot leven wekt.

Traditionele kabeljauwvisserij
Door Alan Villiers’ reis met de ‘Argus’ is een bijzonder tijdsbeeld uit de Portugese visserijgeschiedenis vastgelegd. Waar andere landen overgaan op de visvangst met trawlers, voorzien van grote netten, houdt Portugal tot 1974 vast aan de traditionele manier van vissen. De Portugese vissers werken vaak onder barre weersomstandigheden in de ijzige wateren bij Newfoundland en Groendland. Ze vangen de kabeljauw met lijn en aas vanuit kleine bootjes, zogenaamde dories die vanaf het ‘moederschip’ te water worden gelaten.

Ontberingen
Portugese kabeljauwvissers slapen gemiddeld vier uur per etmaal. ‘s Ochtends vroeg verlaten ze met hun dory het moederschip ‘Argus’, niet wetend welke gevaren ze die dag tegemoet zeilen. Een Portugese kabeljauwvisser kan verdwalen in de mist, overweldigd worden door een plotselinge opstekende storm, zeeziekte krijgen, afdrijven door sterke stromingen, overvaren worden door een schip of bij ruw weer met zijn dory kapot slaan op het moederschip. Een enkele keer ziet hij zelfs een walvis onder zijn dory opduiken. Ondanks al deze gevaren treft zelfs de beste kabeljauwvisser geen voorzorgsmaatregelen. Extra water en proviand blijven achter op de ‘Argus’. De kabeljauwvisser legt zijn leven in handen van God, de elementen en zijn dory.

Alan Villiers
Alan Villiers (1903-1982) is een ervaren zeeman, auteur en journalist met veel belangstelling voor het leven op zee. Hij schrijft vooral over de vroege twintigste eeuw wanneer de grote zeilschepen in een rap tempo uit beeld verdwijnen. Zijn belevenissen vinden via artikelen en boeken de weg naar lezers in de hele wereld. De ervaringen die hij opdoet tijdens zijn reis met de ‘Argus’ beschrijft hij in zijn boek ‘The Quest of the Schooner Argus’. In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw verschijnen in de ‘National Geographic’ foto’s en verslagen van zijn avonturen op zee. De foto’s die op de tentoonstelling ‘Vissen naar het Verleden’ getoond worden, zijn door het Portugese Museu Maritimo de Ilhavo tijdelijk in bruikleen aan het Maritiem Museum Rotterdam gegeven.

Bron: Maritiem Museum, 19-06-2009;