Haven Rotterdam is binnen dertig jaar uitgegroeid

Het Havenbedrijf Rotterdam heeft de modellen van de Club van Rome toe laten passen op de haven van Rotterdam: wat betekenen de verwachte toename van de wereldbevolking, schaarste aan grondstoffen, landbouwgrond en fossiele brandstoffen e.d. voor de ontwikkeling van de haven in de periode tot 2100? Het onderzoek schetst dat rond 2040 een omslagpunt komt en dat naarmate de samenleving later overschakelt op duurzame productiewijzen en consumptiepatronen, de achteruitgang na 2040 groter zal zijn. Mogelijk halveert de overslag zelfs in de tweede helft van de eeuw.

Het Havenbedrijf heeft een traditie in het maken van lange termijn plannen. Die ‘beperken’ zich doorgaans tot een tijdshorizon van 15 à 20 jaar, omdat dat een periode is waarover je met de gebruikelijke macro-economische modellen redelijke voorspellingen kunt doen. Zo maakte het Havenbedrijf enkele jaren geleden de Havenvisie 2030 met het jaar 2030 als tijdshorizon. De Club van Rome is een van de weinige organisaties die met rekenmodellen werkt die de belangrijkste voorspelbare factoren voor de ontwikkeling van economie en samenleving (zoals bevolkingsomvang, voedselproductie, milieu, beschikbaarheid van grondstoffen en energie) op wereldschaal voor de zeer lange termijn samenbrengen.

Het Havenbedrijf heeft daarom de Club of Rome Climate Foundation gevraagd om IMSA Amsterdam dat model toe te laten passen op de Rotterdamse haven: wat betekenen de projecties van de Club van Rome voor de overslag en de ontwikkeling van de haven van Rotterdam in de periode tot 2100? IMSA heeft drie verschillende scenario gehanteerd; een dat uitgaat van ongewijzigd beleid, een dat rekent op technologische doorbraken, en een dat technologische vooruitgang combineert met gedragsverandering van de wereldbevolking. Dat laatste scenario is het enige dat geen forse neergang van overslag in Rotterdam voorspelt.

Aanbevelingen
Om dat laatste, wenselijke scenario dichterbij te brengen is onder andere een transitie in de haven van Rotterdam nodig. IMSA stelt dat het Havenbedrijf op zich wel de goede weg heeft ingeslagen maar dat versnelling nodig is en dat het Havenbedrijf het niet alleen kan. IMSA stelt dat het Havenbedrijf samen met het onder andere het bedrijfsleven zowel regionaal als internationaal stappen moet zetten.

Internationaal moet 1) bereikt worden dat bij gebruik van grondstoffen alle kosten worden meegerekend (dus ook de vervuiling) waardoor grondstofgebruik duurder wordt en hergebruik / recycling aantrekkelijker, 2) er wetgeving komen die de negatieve milieueffecten reduceert (bijvoorbeeld een prijs voor CO2 die het gebruik van hernieuwbare energie aantrekkelijker maakt, strengere milieueisen voor logistiek en industrie) en 3) grondstoffen zo hoogwaardig mogelijk benut worden (gebruik iets pas als brandstof als andere toepassingen niet mogelijk zijn).

Regionaal bepleit IMSA dat 1) gedacht wordt in energiesystemen (toepassing smart grids, waterstof, alternatieve manieren om klimaatdoelstellingen RCI te bereiken), 2) biomassa pas voor energie wordt gebruikt nadat waardevoller bestanddelen zijn benut en 3) circulaire economie (gesloten kringlopen) van de grond komt in Rotterdam.

Havenbedrijf
Het Havenbedrijf herkent de noodzaak om een transitie in gang te zetten naar een duurzame economie: minder en efficiënter gebruik van grondstoffen, meer hernieuwbare energie en gesloten kringlopen. Maar dat moet wel haalbaar (lees: rendabel) zijn voor het bedrijfsleven dat in een mondiale economie opereert. Dat betekent dat het Havenbedrijf zich vooral richt op het verhogen van de efficiëntie in het havengebied (bijvoorbeeld door ontwikkeling van energie-infrastructuur om restwarmte van de industrie te gebruiken), op de discussie over internationale regelgeving om duurzame productieprocessen en energieopwekking aantrekkelijk te maken (bijvoorbeeld over de te lage CO2-prijs), en op manieren om Rotterdam tot een aantrekkelijke locatie voor biochemie te maken. Het zijn acties die in de Havenvisie 2030 zijn beschreven, en die in het licht dit rapport des te urgenter zijn.

Het Havenbedrijf Rotterdam ontwikkelt het havencomplex binnen de marges die het daarvoor van de samenleving krijgt. Het Havenbedrijf moet oog hebben voor zowel de korte, middellange als (zeer) lange termijn. Het moet kijken naar de belangen van individuele bedrijven en van de samenleving. Het moet rekening houden met lokale belangen maar kijkt ook naar de effecten op wereldschaal van activiteiten.

Meer… Port of Rotterdam